اجزای جعبه‌دنده اتوماتیک

در جعبه‌دنده‌های اتوماتیک، راننده سیستم های کنترل زیر را در اختیار دارد:

یک کلید (سوییچ) یا کارت که برای فعال کردن بخش الکتریکی سیستم مورد نیاز است.

یک اهرم دسته دنده برای انتخاب دنده و حالت رانندگی

یک پدال گاز که موقعیت آن به واحد کنترل الکترونیکی امکان می‌دهد تا شیوه رانندگی راننده را تعیین و نحوه تغییر دنده را کنترل كند.

یک پدال ترمز که سیگنال stop را برای مدیریت عملکردهای مختلف نظیر باز کردن قفل اهرم دسته دنده به واحد کنترل الکترونیکی ارسال می‌كند.

یک نماد روی صفحه نشانگرها یا همان جلوآمپر كه برای آگاهی راننده از دنده درگیر و حالت انتخاب‌شده به نمایش در می آید.

اجزای کنترلی

اهرم دسته دنده برای انتخاب عملکردهای مختلف از طریق یک کابل یا سیم مورد استفاده قرار می‌گیرد.

حالت پارک (P = park) گیربکس را به صورت مکانیکی قفل و از حركت اتفاقی خودرو در هنگام توقف ویا خاموش بودن، جلوگیری می‌كند.

R)حالت دنده عقب= Reverse) امکان درگیر شدن دنده عقب را فراهم می آورد.

)حالت خلاصN = Neutral) موقعیتی است که در آن هیچ‌گونه گشتاوری به دور آرام اسمی انتقال نمی‌یابد؛ به عبارت دیگر، موتور نیروی محرکه‌ای به گیربکس وارد نمی‌کند.

)حالت حرکت D = Drive)موقعیتی است که در آن، گیربکس در حالت خودكار عمل می‌کند و به فراخور نیاز، از تمام دنده‌های جلو استفاده خواهد كرد.

از کنترل‌های تعویض دنده ترتیبی در حالت عملکرد دستی استفاده می شود. این كنترل‌ها برای انتخاب دنده سبک‌تر یا سنگین‌تر به شرط پذیرش آن از سوی واحد كنترل الكترونیكی گیربكس مورد استفاده قرار می گیرند. با انتخاب دنده سنگین‌تر با فرمان راننده، امکان دست‌یابی به ترمز موتوری سریع و آنی برای حركت در سراشیبی‌ها فراهم می‌شود؛ مثلا اگر در سرازیری تند كوهستانی در حال حركت هستید، اگر حالت D انتخاب شود، گیربكس به طور خودكار سبك‌ترین دنده را انتخاب كرده و باعث افزایش سرعت خواهد شد، اما اگر راننده، حالت 2 را انتخاب كند، به گیربكس فرمان می‌دهد كه از دنده 2 بالاتر نرود تا نیازی به ترمزگیری زیاد نباشد. این عملكرد در گیربكس‌های جدید كه فاقد حالت‌های 1 و 2 و 3 هستند، با استفاده از حالت‌های + و – كه در واقع كاهش و افزایش دنده‌ها به صورت دستی بوده و به تیپ‌ترونیك معروف است انجام می‌گیرد.

برخی حالت‌های گیربکس اتوماتیک، رانندگی را در بعضی شرایط آسان‌تر می كند. برای مثال، حالت کنترل کشش یا حالت «برفی»، حركت خودرو را با دنده 2 آغاز كرده و با كاهش گشتاور وارده به چرخ‌ها، از هرزگردی یا به اصطلاح بكسباد چرخ‌ها تا حدی جلوگیری می‌كند.

گیربکس اتوماتیک دارای یک مزیت ویژه هم هست: هنگامی که موتور درجا کار می کند، گیربکس هنگام رها شدن پدال ترمز، خودرو را به جلو حرکت می دهد. این پدیده به «حرکت خزشی» معروف است. حرکت خزشی، انجام برخی مانورهای رانندگی را هنگامی که موتور در دور آرام قرار دارد ممکن می‌سازد.

اهرم دسته دنده با حرکت دادن یک سوییچ الکتریکی چند منظوره، واحد کنترل الکترونیکی گیربكس را از موقعیت خود آگاه می کند.